هیپنوتیزم درمانی امروزه بصورت طب مکمل استفاده میشود. اما در برخی از کشورها به عنوان یک روش در درمان بیماریها استفاده میشود.
استفادههای درمانی هیپنوتیزم:
۱. سندروم روده تحریکپذیر (IBS)
مطالعات نشان میدهد که هیپنوتیزم میتواند برای مدتی کوتاه، در تسکین نشانههای سندروم روده تحریک پذیر مؤثر باشد. تأثیرات طولانیمدت این روش هنوز بهطور قطعی آزمایش نشده است.
۲. بیخوابی و اختلالات خواب
هیپنوتیزم میتواند به کنترل بی خوابی، کنترل کابوس دیدن شبانه و عوامل ترس از خواب (که معمولا بر کودکان بین ۷ تا ۱۲ سال تأثیر میگذارد) کمک کند. همچنین اختلالات خواب غیرمعمولیتر، مثل راه رفتن در خواب نیز با این روش درمان میشود. تمدد اعصاب و کنترل تنفس نیز با کمک هیپنوتیزم امکانپذیر است.
۳. میگرن
برخی مطالعات نشان میدهد که هیپنوتیزم میتواند در درمان میگرن ها و سردردهای عصبی مؤثر باشد. به دلیل اثرات جانبی پایین در روش هیپنوتیزم، این روش درمان جایگزین مطلوبی به حساب بیاید.
۴. کنترل دردهای بالینی
هیپنوتیزم میتواند بر عوارض برخی جراحیها اثر تسکینبخش داشته باشد. مطالعات دربارهی اثربخشی هیپنوتیزم حاکی از آن است که احتمالا استفاده از این روش میتواند به زنان در کنترل درد زایمان کمک کند. هرچند مشاهدات متغیری در این زمینه وجود دارد.
۵. ترک سیگار
تحقیقات دقیق «مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین (NCCAM)» بر این ادعاست که هیپنوتیزمدرمانی، بهخصوص وقتی با روشهای درمانی دیگر ادغام شده باشد، میتواند به کسانی که قصد ترک سیگار را دارند، کمک زیادی کند. در این مورد نیز نتایج گوناگونی بهدست آمده است.
بهطور چشمگیر و رو به افزایشی، «تلقین به نفس» و «تکنیکهای تلقین هیپنوتیزمی» بهعنوان نوعی روش «هک زندگی» (استفاده از روشهای سریع و میانبر برای حل مشکل و رسیدن به نتیجه دلخواه) قلمداد میشوند. بیشتر مواقع، متخصصانِ هیپنوتیزم و تبلیغات رسانهها، روشهای تلقین به نفس را نوعی میانبُر برای رسیدن به آرامش و افزایش اعتماد به نفس معرفی میکنند.
پیشنهاد محققان برای نتیجهگیری بیشتر از این روشهای ساده، داشتن درجه بالایی از تلقینپذیری است. آنها گاهی به مراجعهکنندگان توصیه میکنند تا این تکنیکها را بهعنوان مکمل درمانهای تخصصی در خانه تمرین کنند.
یکی از کاربردهای عجیب استفاده از روش تلقین در هیپنوتیزم، در یکی از کتابهای کودکان استفاده شده است. کارل فورسن Carl Forssen نویسندهی سوئدی با داشتن دانش روانشناسی در کتابش بهنام «خرگوشی که میخواهد بخوابد» از این تکنیک برای به خواب بردن کودکان بدون هیچ جنجال اضافهای بهره برده است.
بعضی پژوهشگران به ارتباطهای گسترده و نزدیک میان هیپنوتیزم و روشهای مدیتیشن اشاره کردهاند، زیرا هر دو نقش مهمی در کنترل ذهن و جسم دارند.
از سوی دیگر، عدهی دیگری از محققان ادعا میکنند که هیپنوتیزم و مدیتیشن فرایندهایی کاملا مجزا و غیرمشابه دارند، زیرا هرکدام بر مکانیزم متفاوتی استوار هستند. بحث آنها این است که اساسا در فرایند هیپنوتیزم، از طریق «حقهزدن» به مغز، ادراک و برداشتهای شخص تغییر میکند. این در حالی است که مدیتیشن بهمعنای فریبکاری ذهن نیست و صرفا آگاهی فرد را تقویت میکند.
تمرین هیپنوتیزم تقریبا بیش از ۲۰۰ سال رواج داشته است، اما با وجود این، هنوز بسیاری از مکانیزمهای آن بهصورت ناشناخته باقی مانده است. هرچند که «مغز» کلید اصلی در انجام این روش محسوب میشود، اما تأثیرات آن تا حدودی به تعاریف ماوراءالطبیعی نیز نزدیک است. تا زمانیکه این ابزار جذاب بهنام «هیپنوتیزم» را بهطور کامل نشناختهایم، راههای کشفنشدهی بسیاری پیش روی ما وجود دارد.